*Adıyaman’da Yatırım ve İstihdam Çıkmazı
6 Şubat 2023 depremlerinin üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen Adıyaman’da ekonomik toparlanma bir türlü sağlanamamıştır. TÜİK verilerine göre Adıyaman’da işsizlik oranı %25'in üzerindedir. Bu oran, Türkiye ortalamasının (%8,6) neredeyse üç katıdır. Deprem sonrasında onlarca büyük işletme kapanmış, yada kapasite düşürmüştür. On bini geçkin kişi işsiz kalmıştır.
2024 yılı itibarıyla Adıyaman’da aktif çalışan sayısı 70.000'in altına düşmüş, iş arayanların sayısı 100.000'i aşmıştır. Ne var ki, şehrin yeniden imarı için harcanan milyarlarca liraya rağmen, bu kaynakların yerel istihdama dönüştürülmesi sağlanamamıştır. Şu anda şehirde devam eden inşaat projelerinde çalışanların çoğunluğu şehir dışından getirilen işçilerden oluşmaktadır. Adıyamanlı gençler ise işsizlik girdabında boğulmaktadır.
Öte yandan, sanayi ve tarım gibi Adıyaman’ın geleneksel ekonomik alanlarında da dramatik bir gerileme yaşanmaktadır.
Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi'nde depremden önce 175 işletme faaliyet gösterirken, bugün bu sayı 180'e yükselmiştir. Ancak sayıdaki bu artış, durumun iyileştiği anlamına gelmemektedir. Deprem öncesinde organize sanayi bölgesinde yaklaşık 28 bin kişi istihdam edilirken, şu anda bu sayı 15 binin altına gerilemiştir. İşletmelerin çoğu küçülmüş, üretim kapasitesi ciddi oranda düşmüş ve bölgeye derman olacak büyük ölçekli yeni yatırımlar yapılamamıştır.
Öte yandan, Adıyaman’da turizm de büyük darbe almıştır. Deprem öncesinde yılda 200 bin civarında turistik ziyaretçi ağırlayan şehir, 2024 yılında yalnızca 112 bin ziyaretçiye ev sahipliği yapabilmiştir. Bu durum, kentin hem ekonomik hem de sosyal toparlanmasının hızlı ve güçlü desteklere ihtiyaç duyduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Şehir genelinde tarımsal üretimde yarıya varan bir düşüş kaydedilmiştir.
2022 yılında Adıyaman’da 27 bin çiftçi kayıtlı iken, 2024 sonunda bu sayı 27 binin çok altına gerilemiştir.
Bütün bu veriler gösteriyor ki Adıyaman’da "kalkınma" söylemleri, vaatlerden ibaret kalmıştır. Ne yerel kalkınmaya yönelik somut bir yatırım planı açıklanmış, ne de mevcut kaynaklar işsizlik ve yoksulluğun azaltılması için etkili bir şekilde kullanılmıştır.
Şu anda şehirdeki gençlerin büyük bir bölümü, "nasıl olsa iş yok" diyerek iş aramaktan vazgeçmiş, öğrenilmiş çaresizlikle şehri terk etmeye başlamıştır. 2023 yılda Adıyaman'dan göç edenlerin sayısı 48 bini aşmıştır. Bu göçte depremin etkisinin yanında genç ve bekar nüfusun iş bulmak için göç ettiği tespit edilen bir gerçektir. Bir zamanlar 685 bine dayanan nüfus şu an 611 bin civarındadır. *Adıyaman yolu yaman , giden geri gelmiyor acep nedendir Adıyaman* demek zorunda kalmaktayız.
Öte yandan, şehirde yapılan devasa harcamaların büyük bir kısmı, sınırlı bir kesimin kontrolündedir. Bu durum adaletsizlik ve toplumsal huzursuzluğu derinleştirmektedir.
Sonuç olarak Adıyaman’ın yeniden ayağa kalkabilmesi için, yani yaşanabilir Yeni Adıyaman için;
1-Acil bir yerel kalkınma planı hazırlanmalı,
2-İstihdam garantili projeler hayata geçirilmeli,
3-Yerel işgücü öncelikli olarak istihdam edilmeli,
4-Kamu kaynaklarının adil ve şeffaf kullanımı sağlanmalıdır.
Aksi halde, Adıyaman’ın bugünkü sosyo-ekonomik yaraları daha da derinleşecek ve toplumsal çözülme hızlanacaktır. Yeni Adıyaman Gazetesi olarak bu durumu zaman zaman analiz edeceğimizin bilinmesini de istiyoruz. Ta ki Adıyaman yeniden ayağa kalkana kadar.
