*ESKİ ÇARŞI İLE YENİ ADIYAMAN OLMAZ *
Birlikte hatırlayalım: Depremden önceki Adıyaman Çarşısı neydi? Ne bir kimliği vardı ne de bir vizyonu. Ne tarihi bir ruh taşıyordu ne de modern bir şehir estetiğini yansıtıyordu. Adeta üçüncü dünya ülkelerinde rastlanan düzensiz, bakımsız, ruhsuz bir yapılar yığınıydı. Çürümüş kolonlar, sıvasız duvarlar, bakımsız dükkanlar ve adım atacak yer kalmamış kaldırımlar arasında sıkışıp kalmış bir ticaret merkezi...
Orası ne bir şehir çarşısıydı, ne de bir kentin kalbi. Yıllardır yüksek kira geliri sağlayan mülk sahiplerinin, dükkanlarını boyamaya bile tenezzül etmediği bir alandı. Dışarıdan bir misafir gelse, çarşıyı gösterirken mahcup olurduk. İçimizden “Keşke başka bir yere götürseydik” diye geçirirdik.
Sonra 6 Şubat geldi. Deprem, her şeyi olduğu gibi çarşıyı da yerle bir etti. Ama bu yıkımın içinde bir fırsat doğdu: Yeni bir çarşı, yeni bir Adıyaman kurmak mümkündü.
Devlet iradesi devreye girdi. Kentsel dönüşümle dört etapta yepyeni bir çarşı planlandı. Sadece binalar değil; zihniyet, estetik, güvenlik ve vizyon da değişecekti. Şehir nefes alacak, çarşı yeniden Adıyaman’ın kalbi olacaktı.
Ama ne oldu? Bir avuç mülk sahibi –evet, sadece birkaç yüz kişi– kendi mülkiyetlerini her şeyin önüne koyarak, bu büyük dönüşümün önüne set çekmeye çalıştı. Depremden ders çıkarmak bir yana, fırsatı krize çevirdiler. Bu dar çıkar grubu, şehrin kaderine ipotek koydu. İtirazlar, dilekçeler, itiraz dilekçelerine itirazlar derken ortalık karıştı.
Ne yazık ki bu karar, birkaç yüz kişinin değil, yüz binlerce Adıyamanlının geleceğini etkiliyor.
12 Temmuz 2024 tarihinde Adıyaman’a gelen Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, cami çıkışında vatandaşlarla yaptığı görüşmede, “1. etabı yapalım, eğer talep olursa diğer etaplara da devam ederiz” dedi.
Bugün gelinen noktada Adıyaman, büyük bir yol ayrımında. Ya vizyoner bir projeyle çağdaş bir şehir kuracağız, ya da geçmişin çarpık düzenini “miras” sanıp torunlarımıza bırakacağız.
Buradan açık çağrımızdır: Eğer gerçekten halkın fikri merak ediliyorsa, buyurun referandum yapalım. Tüm Adıyamanlılara soralım: Bu çarşı projesi devam etmeli mi? Emin olun, halkın ezici çoğunluğu “evet” diyecek. Çünkü halk, yarının Adıyaman’ını istiyor. Çünkü halk, çocuklarına kalacak bir şehir hayal ediyor.
Tekrar ediyoruz:
Yeni Adıyaman, eski çarşı ile mümkün değildir.